Jak wyegzekwować pożądane zachowanie u dziecka?
Część I
Dlaczego ważną częścią rodzicielstwa jest trening egzekwowania zachowania u dziecka? Trening ten jest częścią całego procesu nauki pewnych procedur, np. samodzielne załatwianie swoich potrzeb; wiązanie butów; co zrobię jak się zgubię w sklepie. Im więcej zaczniemy myśleć nad tym czego chcemy nauczyć swoje dziecko, tym częściej będziemy się pytać, jak to zrobić? I właśnie dlatego warto chwilę się zastanowić nad tym jak uczymy i czego uczymy swoje dzieci. I jaki chcemy osiągnąć cel.
Zazwyczaj taka nauka przebiega bezrefleksyjnie, bez konkretnego zamierzonego celu lub jej w ogóle nie ma (będzie to szerzej opisane w trzeciej części). W tym artykule przedstawimy 5 sposobów, które uważamy za niekorzystnie działające. W drugiej części omówimy propozycje jak zastąpić te metody, tymi które mogą pozytywnie i korzystnie wpłynąć na jego rozwój. A ostatnią część poświęcimy na case study jednego z przypadków treningu egzekwowania zachowania u dziecka. Więc bądźcie czujni i śledźcie naszą stronę i facebooka!
Wszyscy znamy jakieś sposoby, aby wyegzekwować zachowania wobec dziecka. Większość z nich nauczyliśmy się od naszych rodziców, więc są to sposoby komunikacji nam znane i proste. Oto lista kilku z nich, które omówimy:
- „Bo ty zawsze…” np. jesteś niegrzeczna
- „To przez Ciebie…” np. się to stało
- „Zobaczysz spotka cię kara” np. oddam cię tej pani jak nie przestaniesz
- „To przez to, że mnie nie słuchasz” – np. ile razy można ci to powtarzać
- „Nie odzywaj się do mnie” – np. nie odzywaj się do mnie dziecko w ten sposób
Wypisane wyżej sposoby komunikacji są niekorzystne i często sprzyjają nawarstwianiu się problemów w dalszym życiu, aby temu zapobiec dobrze jest poznać jaki wpływ i skutek mają takie sposoby komunikacji.
Jeżeli trafimy na podatny grunt (a nigdy nie wiemy co najgorzej wpłynie na nasze dziecko) to zamiast pozytywnego efektu mamy efekt negatywny. Taki sposób komunikacji może wpłynąć, że dziecko będzie zachowywać się w sposób, który będzie wymagał już naszej interwencji, np. będzie agresywne lub płaczliwe.
Pierwszy sposób „Bo ty zawsze…” jest mocno oceniający. Spróbujmy postawić się w sytuacji dziecka, które słyszy od swojego rodzica: „ty zawsze jesteś niegrzeczny”. Samo słowo „zawsze” jest generalizacją, która może skrzywdzić każdego, a tym bardziej dziecko, które słysząc to od najmłodszych lat, może w przyszłości mieć „zaprogramowane” to, że jest „niegrzeczne”. Dużo zależy od wrażliwości dziecka, ale mogą u niektórych z nich pojawiać się negatywne uczucia jak: - nie jestem kochany, nigdy mnie nie pochwalą, nie jestem wystarczająco dobry, ciągle się mnie czepiają. Takie myśli mogą zamanifestować się w niechcianych przez nas zachowaniach.
Podobnie jest przypadku sposobu „To przez Ciebie…”, który brzmi mocno oskarżająco – w tym przypadku dziecko w przyszłości może odczuwać poczucie winy i zmniejszoną pewność siebie. Dziecko może być nieśmiałe, a w dorosłym życiu może być osobą która stoi z boku.
Trzeci i czwarty sposób komunikacji jest typem zastraszającym i grożącym. „Zobaczysz spotka cię kara” i „to przez to, że mnie nie słuchasz” są komunikatami, które mogą spowodować lęk, którego przejawem będzie niechęć do poznawania świata. Może skutkować to w różnego rodzaje fobie, zachowania kompulsywne (często powtarzane).
Ostatni sposób „Nie odzywaj się do mnie w ten sposób”, bez wytłumaczenia dziecku co robi źle, da niejasny sygnał. Wpływ takich niewyjaśnionych komunikatów jest zgubny. Samo dziecko w przyszłości nie będzie potrafiło np. nazwać swoich emocji; nawiązać dobrych relacji; będzie czuło się gorsze.
Jeżeli jako rodzice będziemy mieć świadomość tego co robią i jaki efekt dają niepożądane komunikaty (nie tylko te, które wymieniliśmy wyżej), być może zechcemy poznać sposoby pozytywnej komunikacji, które są mniej obciążające i dają naszym dzieciom większy potencjał rozwojowy. Tę kwestię pozostawimy każdemu rodzicowi do jego decyzji.
Zapraszamy do drugiej części, w której poznamy 5 technik, którymi możemy zastąpić dzisiaj omówione sposoby komunikacji i egzekwowania zachowania wobec dziecka.
Skontaktuj się z nami :
